Kiedy koszt towarów i usług wzrasta z czasem, nazywa się to inflacją. Inflacja jest mierzona na podstawie tego, jak bardzo ceny wzrosły w określonym czasie. Innymi słowy, patrząc na inflację, interesuje nas raczej tempo wzrostu cen niż sama cena. Na przykład, wyobraźmy sobie, że samochód kosztuje 10 000 dolarów w momencie premiery w 2010 roku. Jeśli do 2020 roku cena tego samego samochodu wzrośnie do 20 000 dolarów – oznacza to wzrost o 100% w ciągu 10 lat. W tym przypadku nazwalibyśmy to “100% inflacją” lub “dwucyfrową inflacją” na samochodach.
Jak oblicza się inflację?
Inflacja jest obliczana na podstawie wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI). CPI to średnia cena pewnych dóbr i usług w gospodarce. Jest to miara średniej zmiany cen na rynku. CPI jest obliczany poprzez wzięcie cen “koszyka” towarów (np. żywność, odzież, transport), w dwóch różnych punktach w czasie, a następnie obliczenie, jak bardzo zmieniły się ceny tych towarów. Wielkość zmiany oblicza się w procentach. Procent to wielkość, o jaką zmieniły się ceny w porównaniu z ceną w poprzednim punkcie czasowym. Dlatego, jeśli cena towarów w koszyku wzrosła o 5%, wskaźnik CPI wyniesie 5%.
Co powoduje inflację?
Istnieją dwie główne przyczyny inflacji: Inflacja popytowa (demand-pull) i inflacja kosztowa (cost-push). Inflacja popytowa występuje wtedy, gdy popyt na dobra i usługi jest większy niż gospodarka może wyprodukować. Mówiąc prościej, inflacja popytowa ma miejsce, gdy ludzie chcą więcej dóbr niż gospodarka jest w stanie wyprodukować, a podaż nie jest wystarczająca, aby zaspokoić ten popyt. W takich przypadkach firmy podnoszą ceny swoich produktów, aby zwiększyć swoje zyski. O inflacji popytowej można myśleć jak o walce pomiędzy podażą a popytem. Jeśli popyt jest zbyt duży, a podaż niewystarczająca, cena wzrośnie. Inflacja kosztowa (cost-push) ma miejsce wtedy, gdy podaż i popyt na pewne zasoby są zrównoważone, ale ich cena wzrasta. Jest to wynik wzrostu kosztów produkcji. Na przykład, jeśli cena ropy naftowej wzrośnie, to prawdopodobnie wzrośnie również cena rzeczy, które wykorzystują ropę. To powoduje wzrost stopy inflacji.
Jak inflacja wpływa na twoje wydatki?
Inflacja ma bezpośredni wpływ na to, ile wydajemy na towary i usługi. Inflacja prowadzi do wzrostu cen towarów i usług. Oznacza to, że musimy wydać więcej pieniędzy, aby kupić tę samą ilość dóbr i usług. W dłuższej perspektywie inflacja może zmniejszyć naszą siłę nabywczą. Załóżmy, że w 2010 roku kupiłeś samochód za 10 000 dolarów. W 2020 roku, kiedy ten sam samochód będzie kosztował 20 000 dolarów, Twoja siła nabywcza ulegnie zmniejszeniu. Jeśli zarabiasz 20 000 dolarów rocznie (w dzisiejszych dolarach), możesz kupić ten samochód. Ale jeśli inflacja sprawi, że w 2020 roku 10 000 dolarów będzie warte 5 000 dolarów, to aby go kupić, będziesz musiał zarabiać 25 000 dolarów rocznie.
Co jest przyczyną inflacji?
Przyczyną inflacji jest wzrost ogólnego poziomu cen. Może on być spowodowany przez wiele czynników. Należą do nich: Inflacja będzie miała wpływ na gospodarkę, jak również na każdą pojedynczą osobę w kraju. Na przykład, gospodarka może rosnąć wolniej w wyniku tego, że ludzie wydają więcej na żywność, paliwo i mieszkania. Możemy zarabiać mniej pieniędzy w wyniku tego, że nasze towary i usługi staną się mniej wartościowe.
Jak inflacja wpływa na nas?
Inflacja wpływa na nas na wiele sposobów. Może sprawić, że nasze oszczędności staną się mniej wartościowe. Może obniżyć wartość inwestycji o stałym dochodzie, takich jak obligacje o stałym oprocentowaniu. Inflacja może wpłynąć na poziom stóp procentowych, co wpłynie na kwotę, jaką zarabiamy na oszczędnościach. Jednocześnie inflacja obniża realny koszt towarów i usług. Może to stanowić wyzwanie dla decydentów rządowych, którzy ustalają opodatkowanie w oparciu o wartości realne. Na przykład, jeśli koszt bochenka chleba wynosi 1 USD, ale inflacja powoduje, że kosztuje on 2 USD, rząd traci 1 USD w przychodach podatkowych z każdego sprzedanego bochenka.
Kto korzysta z inflacji?
Inflacja dotyka nas wszystkich, ale niektórym przynosi korzyści bardziej niż innym. Głównymi beneficjentami inflacji są ci, którzy otrzymują stałe dochody, jak emeryci i osoby korzystające z pomocy społecznej. Na przykład, jeśli otrzymujemy 1000 dolarów miesięcznie w ramach pomocy społecznej, a inflacja wynosi 3%, nadal będziemy mogli kupić taką samą ilość towarów jak wcześniej. Ale gdyby inflacja wynosiła 10%, dostaniemy 1100 dolarów i będziemy mogli kupić więcej!
Do innych beneficjentów inflacji należą:
- Dłużnicy: ludzie z długami, tacy jak ci, którzy mają kredyty hipoteczne, studenckie lub samochodowe. Inflacja może zmniejszyć realną wartość tych długów.
- Inwestorzy: osoby posiadające akcje, nieruchomości lub inne aktywa, których wartość może wzrosnąć przy wysokiej inflacji.
Jak możemy walczyć z inflacją?
Walka z inflacją oznacza zarządzanie jej poziomem. Można to zrobić poprzez kontrolowanie popytu, podaży i dostępności pieniądza. Chociaż kontrolowanie inflacji jest ważne, może być trudne. Dzieje się tak dlatego, że jak wspomniano powyżej, istnieje kilka potencjalnych przyczyn inflacji, które wzajemnie na siebie wpływają. Jednocześnie, zbyt ostra walka o kontrolę inflacji może być szkodliwa.
W czasach, gdy inflacja jest zbyt niska, pojawiają się negatywne konsekwencje, w tym:
- spadek poziomu aktywności gospodarczej
- zmniejszenie inwestycji
- spadek zatrudnienia
- spadek realnego produktu krajowego brutto (PKB)
- spadek poziomu życia w gospodarce
Dolna granica Inflacja to tempo, w jakim rosną ceny towarów i usług. Inflacja może być szkodliwa dla gospodarki, ponieważ zmniejsza siłę nabywczą pieniądza. Dla decydentów ważne jest kontrolowanie stopy inflacji, aby nie wymknęła się spod kontroli.
